Bron: electricislands.blog
DOOR ALEXANDER BOOM //OP 13 JULI 2023 //OVER DE HELE BOL
Buitenwijken van Kiwenga. Zanzibar-eiland. Tanzania.
Week 2. Stroomstoring #3.
Vorige week keerden de lichten in het mooie en milieubewuste Bara Bara Hotel & Cafe in Paje terug met behulp van een gasgenerator.
Deze week is er in een 5-sterrenresort in Kiwenga geen noodstroomvoorziening.
Zeewind waait. Donkere kamer. Geen wifi. Uur #3.
Gasten kunnen geen vakantieposts uploaden naar sociale media. In plaats daarvan mopperen ze over de recensies die ze achterlaten. Het resort loopt de vrije marketing mis.
Het personeel reageert niet op vragen en gaat niet in gesprek met potentiële klanten. Het resort loopt nieuwe boekingen mis.
We kunnen geen excursiemogelijkheden onderzoeken en recensies online lezen. Het resort verliest commissies.
Wie wil er nu in een grote donkere eetkamer zitten of van warme drankjes genieten? Het resort verliest restaurant- en barinkomsten.
Elke stroomstoring kost dit resort veel.
Gisteravond tijdens het diner fluisterde de manager van het Oekraïense resort tegen een potentiële investeerder uit Egypte dat de huidige eigenaren te goedkoop zijn om de noodzakelijke upgrades door te voeren.
Is dat de enige reden dat de lichten nog steeds uit zijn?
En waarom hebben de eigenaren van beide zonovergoten hotels geen betrouwbare stroom kunnen garanderen met een microgrid op zonne-energie? De prijs van een microgrid op zonne-energie is veel lager dan de kosten van het kopen van een gasgenerator plus het continu van brandstof voorzien, en het is veel minder dan het regelmatig verliezen van elektriciteit.
Ik wilde graag weten wat Tanzania vandaag de dag aandrijft en hoe Tanzanianen toegang krijgen tot betrouwbare elektriciteit.
Welke macht is Tananzia?
Mijn gevoel vertelde me dat geschiedenis, aardrijkskunde en olie een rol speelden. Dus daar begon ik.
Tanzania's geschiedenis met de Golf
De wortels van Tanzania met de rijkste aardolieproducenten ter wereld gaan diep.
Said bin Sultan, de vijfde heerser van de Busaid-dynastie in Oman, zeilde begin 19e eeuw met zijn leger naar Oost-Afrika. Nadat hij het hedendaagse Kenia had veroverd, steunde hij de inheemse kustbewoners van Tanzania bij het verdrijven van de Portugezen. Die vervolgens de controle over Zanzibar overdroeg aan de sultan.
In 1840 verplaatste Said de Omaanse hoofdstad van Muscat naar Stone Town op Zanzibar (AFBEELDING). Een nieuw hoofdstuk schrijven over de gedeelde geschiedenis, religieuze overtuigingen en handelsnetwerken van Tanzania en de Perzische Golf, die teruggaan tot het eerste millennium na Christus.
Laat in de middag in Stone Town, Zanzibar. Foto door Alexander Boom
In 1908 werd de eerste openbare elektriciteitsvoorziening op het vasteland van Tanzania tot stand gebracht door Duitse kolonialisten. De elektriciteit dreef de door Duitsland gecontroleerde spoorwegen en werkplaatsen aan; bijna geen Tanzanianen kregen toegang.
Toen in de jaren dertig en veertig enorme oliereserves in en rond Saoedi-Arabië werden ontdekt, stroomde de aardolie snel van de Golfstaten naar hun handelspartners. Zanzibar en de rest van Tanzania hadden eindelijk toegang tot een krachtige nieuwe energiebron.
De Golfstaten behoren nog steeds tot de meest vooraanstaande energieleveranciers van Tanzania. Jaarlijks importeert Tanzania $1,03 miljard uit de Verenigde Arabische Emiraten, $652 miljoen uit Saoedi-Arabië en $116 miljoen uit Oman.
Tanzania is de verbinding tussen aardolie en Oost-Afrika
Tegenwoordig is de kuststad Dar es Salaam het zakencentrum van Tanzania, het verbindingspunt met Zanzibar en het knooppunt voor de import en export van olie en gas uit Oost-Afrika.
Dalbit Petroleum, een in Kenia en Dubai gevestigd bedrijf, voorziet een groot deel van Tanzania en Oost-Afrika van aardolie. Hun toeleveringsketen is afhankelijk van de haven van Dar es Salaam. De stad is ook de thuisbasis van de Oost-Afrikaanse ruwe oliepijpleiding en de aardgaspijpleiding van Mtwara-Dar es Salaam.
De Oost-Afrikaanse pijpleiding transporteert ruwe olie van het geheel door land omgeven Oeganda naar de zee voor export. De Mtwara-pijpleiding levert de elektriciteitscentrales van Dar es Salaam en elektriciteit aan Zanzibar.
Het is niet verwonderlijk dat de elektriciteitsvoorziening in Tanzania afhankelijk is van aardolie. Jaarlijks wordt 5 miljard liter aardolieproducten geïmporteerd voor binnenlands gebruik.
Hoe de afhankelijkheid van aardolie Tanzania dient
De afhankelijkheid van aardolie en de prijsvolatiliteit ervan hebben invloed op de toegankelijkheid en betaalbaarheid van Tanzaniaanse elektriciteit, die gedeeltelijk verantwoordelijk is voor de frequente stroomstoringen.
Toch lijkt het er op het eerste gezicht op dat aardolie in ieder geval heeft geholpen de elektriciteitskosten voor Tanzanianen laag te houden.
Gezinnen in Tanzania betalen ${0}},10 per kilowattuur (kWh) om hun huizen te elektrificeren. Dat is vergelijkbaar met het tarief dat mijn ouders betalen in de Amerikaanse staat Ohio. En veel minder dan de buurlanden met tarieven van $0,15 tot $0,22.
Gasgenerator elektriseert een huis in Paje, Zanzibar, Tanzania. Foto door Alexander Boom.
Maar trek een laagje eraf en er komen verschillende destabiliserende kosten aan het licht.
Petroleumuitgaven
Tanzania besteedt een enorme hoeveelheid geld aan het importeren van aardolie – ruim 2 miljard dollar per jaar – bijna 3% van het bruto binnenlands product (bbp).
Deze energiekosten belasten de sociaal-economische en infrastructurele ontwikkeling van het land aanzienlijk. Op Zanzibar veroorzaakten storingen in het elektriciteitsnet maandenlange stroomuitval in 2008 en 2009, en 2010-verwoestende de lokale economie, die afhankelijk is van toerisme en een continue stroomvoorziening nodig heeft.
Klimaat crisis
De groeiende klimaatcrisis veroorzaakt grote schade in Tanzania. Naar schatting veroorzaakt deze ramp 70% van de natuurrampen in het land, met gevolgen voor cruciale sectoren als infrastructuur, landbouw en productie. Alleen al de kosten voor het aanpakken van terugkerende droogtes en overstromingsrisico's bedragen meer dan 1% van het jaarlijkse bbp.
De stijging van de zeespiegel is ook een existentieel risico voor het land. Tanzania heeft een uitgestrekte kustlijn en het eilandenrijk Zanzibar is grotendeels vlak.
Toch heeft het blijven verbranden van fossiele brandstoffen ertoe geleid dat de CO2-uitstoot van het land in de 21e eeuw snel is toegenomen, van 2,61 megaton in 2000 tot 11,92 in 2020.
Toegang tot elektriciteit
Na de onafhankelijkheid in 1961 wenste de regering een bredere toegang tot elektriciteit voor huishoudens, de industrie en irrigatie. Het uitbreiden van de elektriciteitsvoorziening was essentieel voor het verbeteren van de levensomstandigheden op het platteland en het vertragen van de snelle migratie van het platteland naar de stad en de ontbossing.
In 1964 vormde Tanzania zijn eerste openbare energiebedrijf, TANESCO, dat eerst investeerde in grootschalige waterkrachtcentrales om de toegang tot elektriciteit uit te breiden en tegelijkertijd de kosten van het importeren van fossiele brandstoffen te verlagen.
Toch zijn fossiele brandstoffen nog steeds de boventoon, en helaas heeft het gebruik ervan de energiearmoede voor de Tanzanianen niet geëlimineerd. Ruim 40 miljoen Tanzanianen hebben thuis elektriciteit nodig.
Zanzibar krijgt elektriciteit van het vasteland van Tanzania via een onderzeese kabel van 100-megawatt (MW). De elektriciteitsvraag van het eiland overtrof lange tijd de capaciteit van de kabels, en slechts de helft van de Zanzibaren heeft tegenwoordig toegang tot elektriciteit.
Kijken naar een openbare televisie in Paje, Zanzibar. Foto door Larissa Bittencourt.
Op het vasteland is 37% van de huizen en voorzieningen geëlektrificeerd, en er is een aanzienlijk verschil tussen stedelijke en landelijke gemeenschappen. 73% van de mensen in stedelijke gebieden heeft elektriciteit, maar slechts 18% op het platteland.
Het gebrek aan betrouwbare elektriciteit betekent dat artsen operaties uitvoeren met het licht van een mobiele telefoon, dat studenten hun ogen inspannen om te studeren bij het licht van petroleumlampen, en dat ondernemers waardevolle middelen en denkkracht moeten besteden om hun macht veilig te stellen.
De kosten van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen zijn te hoog.
Tanzania heeft energieonafhankelijkheid nodig om de gezondheid, veiligheid, financiën en toegang tot kansen van de bevolking te verbeteren. Energieonafhankelijkheid kan alleen worden bereikt door in eigen land elektriciteit op te wekken uit schone energiebronnen.
Evoluerende Tanzaniaanse macht
De enorme opslagfaciliteit voor aardolie in Dar es Salaam geeft perfect weer waarom het verbranden van aardolie om elektriciteit op te wekken niet langer zinvol is voor Tanzanianen.
Op alle verlichtings- en hekpalen van het complex zijn zonnepanelen bevestigd.
Waarom?
Is het gewoon zo dat de CEO een Biggie Smalls-fan is die leeft volgens de stelregel: "Word niet high van je eigen voorraad." Het is echter mogelijk dat die beslissing gebaseerd is op het feit dat het kopen van een zonnepaneel en het gratis opwekken van elektriciteit veel minder kost dan het voortdurend verbranden van fossiele brandstoffen.
Logisch, maar verrassend voor velen over de hele wereld, voorzien bedrijven in fossiele brandstoffen veel van hun activiteiten, faciliteiten, voertuigen en benzinestations van zonne-energie.
Onlangs zijn we gestopt bij het Total-tankstation voor een olieverversing in Oeganda. Ik raakte in gesprek met een bediende van een benzinestation terwijl we keken naar een man met een onconventionele manier om vis te vervoeren. Hij vertelde me dat zonnepanelen op het dak het hele tankstation van stroom voorzien.
De tank vullen en visgeuren vermijden bij een Total Tankstation in Oeganda. Foto door Alexander Boom.
Mondiale oliemaatschappijen hebben vastgesteld dat het het meest zinvol is om hun Oost-Afrikaanse activiteiten van schone energie te voorzien. Als het zinvol is voor bedrijven in Oost-Afrika, dan is het ook zinvol voor mensen in Oost-Afrika.
Het bereiken van energieonafhankelijkheid in Tanzania
De afgelopen jaren hebben de politici en het publiek van Tanzania de onzekerheid en de hoge kosten van een dergelijke afhankelijkheid van buitenlandse aardolie onderkend. Ze kiezen voor een nieuwe aanpak om het ambitieuze doel te bereiken dat alle Tanzanianen in 2030 over elektriciteit moeten beschikken.
TANESCO om aan de nieuwe vraag te voldoen door middel van goedkope oplossingen. Ze richten zich dus op het versterken van de binnenlandse productie van schone energie.
Kiezen voor schone energie
De Tanzaniaanse overheid en TANESCO zijn begonnen met het op grote schaal ondersteunen van de bouw en het beheer van schone energietechnologieën in de particuliere sector.
Zo werd in 2020 het eerste windmolenpark van Tanzania geopend in Iringa.
Er is nog een lange weg te gaan, maar deze investeringen werpen hun vruchten af. De toegang tot elektriciteit is sinds 2008 meer dan verdubbeld.
Er zijn tal van grootschalige projecten voor schone energie in de maak om nieuwe regio’s te elektrificeren. Lopende energieveilingen verwachten 350 MW aan wind- en zonne-energie toe te voegen. En volgend jaar zal een waterkrachtcentrale van 2.115 MW worden geopend.
Maar gedistribueerde zonnepanelen hebben ook geleid tot elektrificatie naar nieuwe regio’s. Tussen 2016 en 2018 kregen bijna zes miljoen mensen verbeterde toegang tot zonne-energie, vooral in gemeenschappen die niet op het elektriciteitsnet aangesloten zijn.
En om de rest van het land te elektrificeren, zullen meer Tanzanianen het elektriciteitsnet moeten overstijgen en geëlektrificeerd moeten worden door mini-grids van de gemeenschap, persoonlijke zonne-energiesystemen en hernieuwbare microgrids voor individuele gebouwen.
Die al gebruik maakt van zonne-microgrids in Tanzania
Er zijn 1 miljoen zonnewoningen in Tanzania, maar dat is nog lang niet gebruikelijk.
Microgrids op zonne-energie zijn er in overvloed in buurland Oeganda. Ik ging ervan uit dat het hier vergelijkbaar zou zijn.
In Dar es Salaam zag ik een paar winkels met kleine zonnepanelen op hun dak. Maar het is veel gebruikelijker om Oegandese winkels te zien die worden aangedreven door zonnestralen.
Ik vermoedde dat er op Zanzibar meer zou zijn, omdat eilanden doorgaans hoge brandstofkosten hebben, en Zanzibaren moeite hebben gehad om betrouwbare stroom uit het elektriciteitsnet te halen. Maar er waren nog minder gebouwen op zonne-energie dan op het vasteland.
Mody, een gepensioneerde bootkapitein en chauffeur met wie ik bevriend raakte, zei dat er weinig huizen of bedrijven op zonne-energie op het eiland waren, hoewel hij een paar hotels kende die dat wel waren. Het Toa Hotel and Spa in Pogwe was het enige dat we tegenkwamen tijdens onze ritten rond het eiland.
Zonnepanelen die het Toa Hotel & Spa in Pogwe, Zanzibar van stroom voorzien.
Naast Toa vonden we een kitesurfschool in Paje met één enkel zonnepaneel, een rij straatverlichting op zonne-energie aan de hoofdstraat in Kisauni, en een paar hotels en foodcourts met kleine zonnepanelen die buitenverlichting en beveiligingscamera's aandrijven. hotels en foodcourts. Dat was het.
Het zonnepaneel van de kitesurfschool geniet van de middagzon in Paje. Foto: Alexander Boom
Op het vasteland heeft het dorp Msimba, in de regio Kigoma, West-Tanzania, een nachtelijke markt die wordt aangedreven door een microgrid op zonne-energie dat is opgezet door de zonne-energieprogramma's van de Millennium Challenge Corporation.
Markt op zonne-energie in Msimba, Tanzania. Foto door: Jake Lyell voor Millennium Challenge Corporation.
De Millennium Challenge Corporation heeft ook tientallen markten, scholen, ziekenhuizen en apotheken in off-grid-gemeenschappen in de regio geëlektrificeerd.
Maar over het algemeen ligt het voeden van de levens van Tanzanianen en Zanzibaren met zonne-energie en hernieuwbare microgrids in de nabije toekomst, in plaats van vandaag de dag een wijdverbreide realiteit te zijn.
Dus zonne-energie, waarom werken niet meer Tanzania's op zonne-energie?
Terugkerend naar waar we begonnen: waarom hebben de hotels waar ik verbleef geen betrouwbare stroom verzekerd met microgrids op zonne-energie, en waarom profiteren niet meer Tanzanianen van zonne-energie?
Uiteindelijk lijkt het erop dat de belangrijkste reden is dat mensen eraan gewend zijn dat hun energie uit aardolie komt voor biobrandstoffen. De wijdverbreide adoptie van nieuwe technologieën verloopt doorgaans langzaam in welke cultuur of welk land dan ook, totdat het het keerpunt bereikt waarop de samenleving het gebruik ervan als gezond verstand beschouwt, en de meeste mensen snel overstappen op de superieure ‘nieuwe’ optie.
De superioriteit van zonne-energie ten opzichte van de verbranding van fossiele brandstoffen is duidelijk. Het is goedkoper en schoner en biedt tegelijkertijd onafhankelijkheid en betrouwbaarheid. Dat geldt bijna overal, en Tanzania is verre van de enige die geleidelijk overgaat op zonne-energie. In de Verenigde Staten werkt 4% van de woningen op zonne-energie. Toch zou de overgrote meerderheid van de huishoudens geld besparen door hun eigen energie op te wekken met een zonnestelsel, in plaats van alles van nutsbedrijven te kopen... maar de meeste mensen in de VS denken nog steeds dat zonne-energie te duur is.
Een interessant fenomeen dat van invloed is op de adoptie van schone energie in Lesotho speelt mogelijk ook een rol in Tanzania. Veel volwassenen die hun hele leven zonder elektriciteit hebben geleefd in niet-geëlektrificeerde gemeenschappen, zien niet hoe elektriciteit hun leven kan verbeteren.
De realiteit is waarschijnlijk dat niet genoeg Tanzanianen familieleden of buren hebben die zonne-energie gebruiken, dus gaan ze ervan uit dat dit nog geen haalbare of waardevolle optie voor hen is. Alleen de tijd en consistente inspanningen van leveranciers van zonne-energie en de regering van Tanzania kunnen daar verandering in brengen.
Er zijn ook enkele technische obstakels die het voor Tanzanianen lastig maken om toegang te krijgen tot elektriciteit uit de zon.
Armoede beperkt het vermogen van mensen om de initiële kosten van de aanschaf van de nieuwe technologie, die hen in staat zal stellen hun energieverbruik te ontwikkelen, te betalen. 50% van de Tanzaniaanse bevolking leeft in armoede, waarvan 35% niet in al hun basisbehoeften kan voorzien, inclusief energiediensten. De armen besteden ongeveer 35% van hun gezinsinkomen aan energie, vergeleken met 14% voor andere sociaal-economische groepen, wat resulteert in een beperkte koopkracht.
Om het probleem van de kosten vooraf aan te pakken, heeft de zonne-energie-industrie Tanzanianen de mogelijkheid geboden om een kleinere vooruitbetaling en een 'pay-as-you-go'-financiering te betalen om de rest van de prijs te dekken. Maar elk jaar kiezen steeds minder Tanzanianen ervoor om er gebruik van te maken; het heeft een samengesteld jaarlijks groeipercentage van -19%. Dit suggereert dat de vooruitbetalingen nog steeds een barrière vormen. Voor een bredere acceptatie moeten providers mogelijk pay-as-you-go aanbieden zonder kosten vooraf. Om dat te doen is er ook meer steun nodig om deze bedrijven te helpen de kredietwaardigheid van mensen zonder bankzaken te bepalen.
Een sterk gereguleerde en concurrerende markt en beperkingen in de toeleveringsketen hebben leveranciers ook uitgedaagd om hun producten en diensten op grotere schaal beschikbaar te maken.
Veel mensen kunnen deze uitdagingen echter overwinnen door met een ervaren leverancier van zonne-energie te praten.
Hoe energie-onafhankelijk te worden in Tanzania
Hier zijn een paar bedrijven die ervaring hebben met het helpen van Tanzanianen bij de toegang tot zonne-energie.
Aptech Africa bouwt microgrids op zonne-energie voor huizen, bedrijven, industrieën en gemeenschappen. Hun team heeft een diepgaande ervaring met het bouwen van deze systemen in Oost-Afrika in een breed scala aan omgevingen en gemeenschappen.
Sun King ondersteunt gezinnen in het hele land om de overstap te maken naar geëlektrificeerde huizen met een breed scala aan betaalbare zonne-energieproducten en huiselektronica, die kunnen worden gekocht met pay-as-you-go-financiering.
Simusolar is gespecialiseerd in apparatuur op schone energie voor Oost-Afrikaanse gemeenschappen. Ze zijn vooral gericht op het ondersteunen van boeren en mensen die buiten het elektriciteitsnet leven.
Als u in Tanzania bent en op zoek bent naar leveranciers van schone energie bij u in de buurt, is het de moeite waard om met de Rural Electrification Agency (REA) te praten. Als u een bedrijf wilt starten om Tanzanianen te voorzien van schone energieoplossingen, kan het Rural Electrification Fund van de REA u wellicht ondersteunen.
Do you have thoughts or stories about Tanzania's transition to clean electricity and energy independence, then shoot me a message: electricislandsblog@gmail.com
Als je op de hoogte wilt worden gehouden wanneer er nieuwe Electric Islands-inhoud verschijnt en je in contact wilt komen met onze community, meld je dan aan voor de mailinglijst.
Bedankt voor het langskomen. Ik ben blij dat we samen de wereld opnieuw uitvinden.
Schone energie voor iedereen.
Veel liefde,
Alexander Boem
REISTIPS: Deskundige gids op Zanzibar
Plant u een reis naar Zanzibar en bent u op zoek naar een lokale gids die u over land of over zee rondleidt? Neem contact op met Mody Zwart.
Mod Zwart
Mody is een geboren Zanzibiër met tientallen jaren ervaring in het besturen van de zeeën rond Zanzibar, de kusten van Oost-Afrika en de hele Golf. Ook kent hij de wegen van Zanzibar als zijn broekzak.
Tijdens onze recente reis naar Tanzania reden mijn vrouw en ik met Mody over het hele eiland. Hij is een geweldige gesprekspartner en het was geweldig om door zijn ogen het eiland te leren kennen, en om met Bob Marley te jammen.
Als je op Zanzibar bent en een leuke, betrouwbare en betrouwbare gids nodig hebt om verschillende stranden, steden of nabijgelegen eilanden te verkennen, neem dan contact op met Mody.
Telefoonnummer: +255 777 825 441 (beschikbaar via Whatsapp)
Mody neemt een groep mee voor een dagje uit op het water.
